جمع فوق العاده گروه فن آوا هفته آینده یکشنبه ۷ آذرماه ساعت ۸ صبح با حضور سهامداران یا نمایندگان قانونی آنها برگزار می‌شود. تصمیم گیری در خصوص افزایش سرمایه در این نشست انجام خواهد گرفت.
به گزارش ارتباطات و برندینگ گروه فن آوا، مجمع فوق العاده گروه فن آوا در روز ۷ آذر ۱۴۰۰ ساعت ۸ صبح در محل شرکت گروه فن آوا برگزار می‌شود. استماع گزارش هيات مديره و حسابرس و بازرس قانوني در خصوص افزايش سرمايه ،اتخاذ تصميم درخصوص افزايش سرمايه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدي ، اصلاح ماده مربوطه در اساسنامه شرکت، ساير موارد دستور جلسه مجمع فوق العاده گروه فن آوا هستند.
در صورت تمایل به عدم شرکت حصوری و به منظور حفظ سلامت خود و ديگران می توانید با مشاهده هم زمان مجمع از طريق سايت شرکت به نشاني www.fanava.com اقدام نمایید.
گروه فن آوا طی سه دوره پروژه پشتیبانی سامانه هوشمند سوخت کشور را از سال ۹۴ تا به امروز را بر عهده داشته و با تمام توان فنی و زیرساختی خود این مهم را به انجام رسانده است. سامانه هوشمند سوخت کشور یکی از مهم‌ترین بخش‌های خدماتی در کشور است که اختلال یا مشکل در آن می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به سیستم سوخت‌رسانی و همچنین وضعیت حمل‌ونقل کشور و در نهایت در وضعیت شهرهای کشور به وجود آورد. و ازآنجایی‌که این سامانه به شکل یکپارچه و شبانه‌روزی به خدمت‌رسانی مشغول است، شرکتی که عهده‌دار این مسئولیت است بایستی از حداکثر توان تخصصی، زیرساختی و همچنین نیروی انسانی متخصص بهره‌مند باشد و در مواقع حساس بتواند در کمترین زمان ممکن به رفع نواقص و مشکلات بپردازد.
در روز سه‌شنبه ۴ آبان‌ماه سامانه هوشمند سوخت کشور مورد حمله سایبری قرار گرفت و این سامانه به شکل کلی از مدار خارج شد. این حمله ابعاد گسترده‌ای داشت و عملیات سوخت‌گیری در تمام جایگاه‌های کشور را غیرممکن و مختل کرد. بعد از این حمله سایبری گروه فن آوا به‌عنوان پشتیبان سامانه هوشمند سوخت کشور به سرعت تیم‌های خود را در تهران و در سطح کشور وارد عمل کرد و عملیات سوخت‌رسانی را در برخی جایگاه‌ها به شکل دستی دایر کرد تا اختلال وارده بیش از این به کشور آسیب نرساند. این گروه با هشت شبانه‌روز کار بدون وقفه و با درک حساسیت‌های داخلی و خارجی تلاش کردند تا تمام جایگاه‌های سوخت کشور را باز به سامانه هوشمند سوخت متصل کنند و بعد از اتمام این چند روز فعالیت تمام جایگاه‌ها در کشور به حالت قبل برگشت. این نکته زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم طبق برآورد گروه فنی فن آوا اتصال جایگاه‌های سوخت کشور به سامانه هوشمند سوخت نیاز به زمانی ۳۰ تا ۴۰ روزه داشته است. در ادامه گفت‌وگوی راه پرداخت را با محمد نادری فرید، مدیر پروژه سرویس نگهداری و پشتیبانی سامانه هوشمند سوخت گروه فن آوا، درباره قرارداد فن آوا با شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران تا به امروز و چالش‌های این مسئولیت در طی این سال‌ها و همچنین عملکرد گروه فن آوا در ماجرای حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور، می‌خوانید.
این پروژه سوای بحث کارفرما و پیمانکاری واقعاً مباحث امنیتی و لایه‌های خاصی دارد
محمد نادری فرید، مدیر پروژه سرویس نگهداری و پشتیبانی سامانه هوشمند سوخت گروه فن آوا در ابتدا در توضیح شکل قرارداد این گروه با شرکت ملی پخش و همچنین مسئولیت فن آوا در دوره‌های مختلف گفت: «سامانه هوشمند سوخت در سال ۱۳۸۵ ذیل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران راه‌اندازی شد و از آن تاریخ تاکنون بدون وقفه مسئولیت مهم خود را انجام داده است. این مهم نشان‌دهنده تجربه و تخصص و تعهد مدیریت سامانه هوشمند سوخت و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران است که راهبری و نگهداری و به‌روزرسانی و به‌طورکلی تمام مسائل فنی سامانه را بر عهده‌دارند و سیاست‌گذاری‌ها برای این سامانه نیز از سمت آنها انجام می‌شود. مجموعه گروه فن آوا سه دوره افتخار داشته که پیمانکار این پروژه باشد. دوره اول از سال ۱۳۹۶-۱۳۹۴ بود که شرکت برنده این مناقصه شد و دوره دوم از سال ۱۳۹۸ تا سی‌ویک فروردین سال ۱۳۹۹ بود که گروه فن آوا به‌صورت متوالی تا سال ۱۳۹۹ مجدد برنده مناقصه پشتیبانی، نگهداری و تعمیرات سامانه هوشمند کل کشور شد و قراردادش از یک اردیبهشت ۱۳۹۹ آغاز و در سی‌ویک فروردین ۱۴۰۰ خاتمه پیدا کرد اما از آن تاریخ تا سی‌ویک تیر ۱۴۰۰ در قالب بیست‌وپنج درصد قرارداد افزایش پیدا کرد. البته این بیست‌وپنج درصد دو الحاقیه داشت که از تاریخ یک مرداد به‌صورت ترک تشریفات این قرارداد با مجموعه فن آوا تمدید شد و تا به امروز نیز ادامه دارد.»
او در ادامه به تغییرات قرارداد با شرکت ملی پخش اشاره کرد و گفت: «قرارداد جاری پروژه سوخت که از یک اردیبهشت ۱۳۹۹ آغاز به لحاظ تکنیک‌های حقوقی و قراردادی تفاوت عمده‌ای با قراردادهای سال‌های قبل داشت و این مسئله با تغییری که در شکل قرارداد به وجود آورد از هوشمندی مجموعه سامانه مدیریت هوشمند سوخت کشور بود. در قراردادهای گذشته قرارداد اجازه واگذاری داشت و عملاً کارفرما حدود ۷۰ درصد از بحث‌های کاری را در ساختارپروژه می‌توانستند به پیمانکاران دست دوم واگذار کنند که همیشه این اتفاق می‌افتاد. اما فن آوا در این دو دوره که در قراردادهای تیپ قبل پیمانکار برقرار بود تقریباً به‌طور مستقیم بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد قرارداد را خودش اداره می‌کرد و مابقی را در اختیار پیمانکار دست دوم قرار می‌داد که این امر باعث شد فن آوا تجربه خوبی را در نسبت با بقیه رقبا در بحث مدیریت پروژه این قرارداد کسب کند. اما با تغییری که از یک اردیبهشت ۱۳۹۹ که در این قرارداد ایجاد شد پیمانکار دست دوم از قرارداد حذف شد و باز تنها شرکت شبکه گستر فن آوا که در ادوار گذشته هم به‌عنوان MC بود، مدیریت قرارداد را بر عهده گرفت. گروه فن آوا کل پیمانکاران را چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ منابع انسانی و مالی مدیریت می‌کرد و در سال ۱۳۹۹ این اجازه مجدد داده شد تا مجموعه شبکه گستر فن آوا به‌صورت مستقیم ذیل گروه فن آوا مدیریت پروژه را بر عهده بگیرد. در این قرارداد همانطور که گفته شد ساختار پروژه تغییر کرده و پیمانکار دست دوم نیز حذف‌شده بود و بر همین اساس شرکت مستقیماً ۳۴۰ نفر نیروی کار مستقیم را در سطح کل کشور از دورترین نقاط در نقاط مرزی، جزایر دور از دسترس، هرجایی از کشور که پمپ‌بنزین در آن وجود داشت، به کار گرفت و با آنها قراردادهای مستقیم بست.»
در حمله سایبری از محل تلمبه‌ها تا سرورها دچار قطع ارتباط شده بودیم
فرید در ادامه به چالش‌هایی که این شکل قرارداد برای گروه فن آوا داشت، پرداخت: «اگرچه با این شکل قرارداد واسطه‌گری‌ها حذف شد اما به طبع سختی‌های خودش را نیز به وجود آورد برای مثال با توجه به افزایش حقوق خارج از عرفی که در سال ۱۳۹۹ دولت آن را مصوب کرد و بسیار هم خوب بود ولی آسیب‌هایی برای پیمانکاران ازجمله فن‌آوا در پی داشت. در قراردادهای که بخش عمده آن را نیروهای انسانی و تخصص فنی نیروهای انسانی شکل می‌دهد در برآورد قیمت پیشنهاد می‌شود که معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ درصد قیمت را به‌عنوان پیش‌بینی افزایش حقوق پرسنلی اضافه در نظر گرفته شود اما در سال ۱۳۹۹ در دو مرحله چیزی نزدیک به ۴۵ درصد حقوق افراد افزایش پیدا کرد و قرارداد فن آوا را وارد زیان کرد و زیان هم زیان سنگینی بود. اما خوشبختانه باتوجه به اینکه مجموعه فن آوا خودش را به این پروژه ملزم و متعهد می‌دانست، آن را به انجام رساند؛ چراکه این پروژه سوای بحث کارفرما و پیمانکاری واقعاً مباحث امنیتی و لایه‌های خاصی دارد و مجموعه فن آوا به‌درستی آن را درک کرده و خدمت‌رسانی به آحاد مردم را که جزو دستورالعمل‌های اصلی هلدینگ گروه فن آوا و مدیریت عاملی هلدینگ است، همچنان لحاظ داشته است زیرا ذی‌نفع اصلی تمام پروژه‌ها در کشور آحاد مردم هستند و هیچ پروژه‌ای در هیچ سطحی انجام نمی‌شود، مگر اینکه ذی‌نفعش مردم باشند و خواسته سامانه هوشمند سوخت نیز از این مدل پروژه‌ها است.»
فرید در توضیح چگونگی عملکرد گروه فن آوا در واکنش به حمله سایبری، ابتدا به بخش‌های اصلی پروژه سوخت اشاره کرد و گفت: «سه‌شنبه صبح این اتفاق محرز شد و جایگاه‌ها یکی‌یکی از مدار خدمات‌رسانی خارج شدند و بلافاصله با هماهنگی که با ستاد مدیریت سامانه‌های هوشمند سوخت به‌عنوان کارفرما در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران انجام شد تیم فنی مستقر در شرکت گروه فن آوا و همچنین شبکه گستر فن آوا از مجموعه هلدینگ وارد عمل شدند. این پروژه از چهار بخش اساسی تشکیل‌شده بخش اول مرکز داده مدیریت سامانه هوشمند سوخت کل کشور و دیتاسنترهای که به لحاظ فنی اهمیت دارند. بخش دوم بحث پشتیبانی و نگهداری از جایگاه‌های سوخت کشور در کل جایگاه‌ها از نقطه‌ای که مردم عزیز و شهروندان کارت را وارد می‌کنند تا سرورهای داخل جایگاه‌ها است، بخش سوم نیز مسیرهای ارتباطی است که از جایگاه‌ها به مراکز داده در انجام است. این مسیرها انواع مختلفی دارند که یک بخش‌شان به مباحث ارتباطی زمینی و غیرزمینی برمی‌گردد و بخش چهارم نیز لجستیک پروژه است که این مسئله هم از حساسیت خاصی برخوردار است.»
او در ادامه به تشریح عملکرد گروه فن آوا در همکاری با شرکت ملی پخش پرداخت و بیان داشت: «تیم‌های تخصصی و فنی ما هم در مرکز داده و هم در بخش فنی جایگاه‌ها به سرعت وارد عمل شدند و در ساعات ابتدایی ابعاد آسیب‌پذیری مشخص و مشکل به شکل دقیق استخراج شد و با هماهنگی از سمت کارفرما (شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و مدیریت هوشمند سوخت کشور) صورت‌مسئله استخراج شد. مسئله‌ای که اتفاق افتاده بود ابعاد بسیار وسیعی را در برمی‌گرفت، چراکه از محل تلمبه‌ها تا سرورها دچار قطع ارتباط شده بودیم. من ابعاد فنی را بیشتر از این توضیح نمی‌دهم، و ترجیحم این است که این قبیل اطلاعات مستقیماً از سمت کارفرما گفته شود. بااین‌حال، در روز اول تیم‌ها باتوجه به تجربه و تخصص و چابکی وارد عمل شدند و تیم‌های پروژه تا ساعت یازده شب همان روز سه‌شنبه تعداد چهار جایگاه را ذیل سامانه هوشمند سوخت در تهران وارد سامانه کردند. با توجه به دستورات و دستورالعمل‌هایی که از سمت کارفرما ابلاغ شد، در فاز اول برای اینکه جایگاه‌ها عملیاتی شوند، سامانه هوشمند از مدار خارج شد و جایگاه‌ها به‌صورت مکانیکی شروع به فعالیت کردند که در ظرف ۴۸ ساعت اول حدود شصت تا هفتاد درصد جایگاه‌های کل کشور شروع به عملیات سوخت‌رسانی کردند.»
فرید همچنین به تلاش شبانه‌روزی گروه‌های فن آوا در بازگشت سامانه سوخت کشور به حالت قبل اشاره و گفت: «در کل کشور چیزی در حدود ۴۱۰۰ جایگاه فعال و بالغ‌بر ۵۰۰۰۰ هزار نازل بنزین داریم که تمامی اینها نیاز داشتند تا به مدار سامانه هوشمند سوخت برگردند و دوباره ذیل سامانه هوشمند سوخت شروع به فعالیت کنند. تیم‌های عملیاتی ما در بخش دیتاسنتر و در بخش مجاری عرضه جایگاه سوخت کشور وارد عمل شدند و با راهبری و دستورالعمل‌هایی که از سمت مدیریت سامانه هوشمند سوخت کل کشور ابلاغ شد در ۳۷ منطقه عملیاتی در کل کشور همکاران من، با نمایندگان مناطق شروع به فعالیت کردند و خدمت‌رسانی را انجام دادند. در مرحله اول جایگاه‌ها به‌صورت مکانیکی فعال‌سازی شد و در مرحله دوم با دستورالعمل‌های تکمیلی جایگاه‌ها ذیل سامانه هوشمند سوخت کشور شروع به فعالیت کردند از روز سه‌شنبه تقریباً ۷۲ ساعت بدون وقفه همکاران من و در کل کشور تیم‌های پشتیبانی و تکنیسین‌های فنی ما، در مجاری عرضه به‌عنوان نوک پیکان مقابله با این حمله بودند و بخش عمده راه‌اندازی جایگاه‌ها و تلمبه‌ها به دوش این عزیزان بود که بدون هیچ چشمداشتی در ۷۲ ساعت اول هیچکس از تیم مدیریت پروژه گرفته تا همکاران در دیتاسنتر و همکاران دیگر در مجاری عرضه و تیم‌های پشتیبان هیچ استراحتی نداشتند و تمام فعالیتشان بر این بود که تا جایی ممکن جایگاه‌ها را عملیاتی کنند که در همان روز اول حدود نزدیک سی تا چهل درصد جایگاه‌ها در کل کشور ذیل سامانه هوشمند سوخت شروع به فعالیت کردند.»
فکر نمی‌کردیم که این داستان تا ۳۰ الی ۴۰ روز به حالت طبیعی برگردد
او در ادامه به برآوردهای اولیه گروه‌های فنی در زمان بازگشت سامانه سوخت کشور اشاره کرد و همچنین به چگونگی انجام این مهم در هشت شبانه‌روز پرداخت: «از زمانی که ابعاد مسئله مشخص شد باتوجه آنالیزها و نقشه‌هایی که طراحی کرده بودیم، واقعیتش فکر نمی‌کردیم که این داستان تا ۳۰ الی ۴۰ روز به حالت طبیعی برگردد اما خوشبختانه با پای‌کار آمدن تیم‌های اضافه از سمت شرکت ملی پخش در روز سه‌شنبه که روز ابتدایی حادثه بود تا ساعت ۱۱ شب در حدود ۱۰۰ نفر کارشناس و مهندس به مجموعه فن آوا از طرف شرکت پخش ملحق شدند و از همان شب تا نیمه‌شب در طی دو کلاس آموزشی به این دوستان آموزش‌های عملیاتی و کاربردی لازم داده شد و با هدایت نفرات مجموعه فن‌آوا و تیم پروژه به ۲۵ تیم عملیاتی در تهران تقسیم شدند. این قضیه نیز به‌موازات در کل کشور فرایندش از روز چهارشنبه اتفاق افتاد و به تیم‌ها در محل‌ها آموزش‌های لازم داده شد و در سطح مناطق خودشان تقسیم شدند. اما در تهران باتوجه به حساسیت‌های که وجود داشت نیروها شبانه با هماهنگی شرکت پخش و کارفرما به تیم فن آوا اضافه شدند و آموزش‌های لازم خیلی کاربردی و سریع ظرف دو ساعت به آنها داده شد و تیم بندی‌های لازم نیز انجام شد و این تیم‌ها در نواحی مختلف تهران مشغول به کار شدند. روز چهارشنبه ساعت ۱۱ مجدد از سمت شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی تیم‌هایی از پالایشگاه‌ها و جاهای دیگر به‌صورت داوطلبانه آماده شدند و مجدداً آموزش دو ساعته‌ای در محل شرکت ملی پخش برگزار کردیم و از همان‌جا با هماهنگی و امکاناتی که به لحاظ حمل‌ونقل شرکت ملی پخش در اختیار پیمانکار گذاشت این دوستان به سرتیم‌ها ارجاع داده شدند و تا دوازده شب مجدد با همکاران ما در حال راه‌اندازی جایگاه‌ها بودند.»
او در ادامه به برآوردهای اولیه گروه‌های فنی در زمان بازگشت سامانه سوخت کشور اشاره کرد و همچنین به چگونگی انجام این مهم در هشت شبانه‌روز پرداخت: «از زمانی که ابعاد مسئله مشخص شد باتوجه آنالیزها و نقشه‌هایی که طراحی کرده بودیم، واقعیتش فکر نمی‌کردیم که این داستان تا ۳۰ الی ۴۰ روز به حالت طبیعی برگردد اما خوشبختانه با پای‌کار آمدن تیم‌های اضافه از سمت شرکت ملی پخش در روز سه‌شنبه که روز ابتدایی حادثه بود تا ساعت ۱۱ شب در حدود ۱۰۰ نفر کارشناس و مهندس به مجموعه فن آوا از طرف شرکت پخش ملحق شدند و از همان شب تا نیمه‌شب در طی دو کلاس آموزشی به این دوستان آموزش‌های عملیاتی و کاربردی لازم داده شد و با هدایت نفرات مجموعه فن‌آوا و تیم پروژه به ۲۵ تیم عملیاتی در تهران تقسیم شدند. این قضیه نیز به‌موازات در کل کشور فرایندش از روز چهارشنبه اتفاق افتاد و به تیم‌ها در محل‌ها آموزش‌های لازم داده شد و در سطح مناطق خودشان تقسیم شدند. اما در تهران باتوجه به حساسیت‌های که وجود داشت نیروها شبانه با هماهنگی شرکت پخش و کارفرما به تیم فن آوا اضافه شدند و آموزش‌های لازم خیلی کاربردی و سریع ظرف دو ساعت به آنها داده شد و تیم بندی‌های لازم نیز انجام شد و این تیم‌ها در نواحی مختلف تهران مشغول به کار شدند. روز چهارشنبه ساعت ۱۱ مجدد از سمت شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی تیم‌هایی از پالایشگاه‌ها و جاهای دیگر به‌صورت داوطلبانه آماده شدند و مجدداً آموزش دو ساعته‌ای در محل شرکت ملی پخش برگزار کردیم و از همان‌جا با هماهنگی و امکاناتی که به لحاظ حمل‌ونقل شرکت ملی پخش در اختیار پیمانکار گذاشت این دوستان به سرتیم‌ها ارجاع داده شدند و تا دوازده شب مجدد با همکاران ما در حال راه‌اندازی جایگاه‌ها بودند.»
راه‌اندازی جایگاه در حدود ۴۰ دقیقه کاهش دادیم
فرید همچنین ضمن تشریح شکل همکاری بین سازمانی، در تغییرات در شکل و شیوه راه‌اندازی جایگاه‌ها گفت: «تجربه آقای ماجد مشهدی تفرشی به‌عنوان قائم‌مقام پروژه سامانه هوشمند سوخت کل کشور و آقای محمدرضا مقامی به‌عنوان مدیر مناطق و مدیر امور فنی پروژه که در حال فعالیت و همکاری با ایشان هستیم، منجر شد که تغییراتی در برنامه و نوع عملیات انجام شود. برآورد اولیه ما برای راه‌اندازی هر جایگاه چیزی بین ۳ الی ۴ ساعت بود اما با تغییراتی که در شیوه‌های فنی و روش‌های اجرایی صورت گرفت این زمان را با احتساب رفت‌وآمد همکاران به جایگاه و راه‌اندازی جایگاه در حدود ۴۰ دقیقه کاهش دادیم و این زمان، زمان خوبی بود که برای ما ذخیره شد و توانستیم با شتاب بیشتری کار را انجام دهیم. همچنین باتجربه موفقی که در ساعات اول کسب کردیم این تجربه را با هماهنگی کارفرما به‌تمامی همکاران در سطح کشور انتقال دادیم و همین شد که مسبب این امر هم فکر نمی‌کرد که مجموعه شرکت پخش و مدیریت سامانه هوشمند سوخت و مجموعه فن آوا بتوانند دست‌به‌دست هم ظرف مدت هفت تا هشت روز به شکل صددرصدی جایگاه‌ها در سراسر کشور دوباره ذیل سامانه هوشمند سوخت قرار دهند.»
قدردانی از نیروهای گمنام این تلاش شبانه‌روزی
او در نهایت از تمام نیروهای فنی فن‌آوا و گمنامان این تلاش شبانه‌روزی تشکر کرد و گفت: «اما با توجه پتانسیلی که فن‌آوا و حساسیتی که موضوع داشت فن آوا نیروهای خودش را در ساعت اولیه تقریباً در هر منطقه ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش داد و طبق محاسبات صورت گرفته بالغ‌بر ۴۵ هزار نفر ساعت کار در این هفت روز، کار مداوم و ممتد هم در مجموعه مرکز داده و هم در مجموعه مجاری عرضه و جایگاه سوخت کشور انجام‌گرفته و ما توانستیم در این آزمون خوشبختانه با توکل بر خدا و تجربه همکارانم موفق خارج شویم. زحمتی که خط مقدم این قضیه و تیم‌های پشتیبان و همکاران تکنیسین در کل کشور از جزایر سیری، لاوان و ابوموسی و مرزهای شرقی و غربی و سیستان و بلوچستان، خارک و بوشهر و عسلویه و در شمال شرقی و شمال غربی کشور با توجه به سردی آب‌وهوا همه کمک کردند تا به‌صورت یکپارچه در کل کشور این امر انجام شود و جا دارد تشکر اصلی را از این دوستان کنیم چراکه متأسفانه هیچ‌گاه در سال‌های مختلف اسمی از این عزیزان برده نشده و تشکری از آنها صورت نگرفته و تنها حمیدرضا نائینی مدیرعامل گروه فن آوا از این عزیزان تشکر و قدردانی به عمل آورد.»
مجید شکوهی، مدیرعامل فن آوا کارت در کنار حسین واعظ قمصری مدیرعامل پرداخت الکترونیک سامان در سومین پخش زنده اینترنتی از مجموعه رویدادهای سازمان داده محور به بررسی موضوع داده محوری در کسب و کارهای حوزه پرداخت خواهند پرداخت.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا به نقل از سحاب، با انقلاب صنعتی چهارم، کسب‌وکارها با حجم عظیمی از داده‌ها مواجه شدند. شرکت‌ها و سازمان‌های پیشرو در جهان توانسته‌اند با تحلیل داده‌ها، تصمیمات دقیق‌تری در رابطه با توسعه کسب‌وکار خود بگیرند. این همان چیزی است که از آن تحت عنوان تصمیم‌گیری مبتنی بر داده یاد می‌شود.
صنعت پرداخت کشور نیز از جمله صنایعی است که بدلیل انبوه جامعه کاربران و تکرارپذیری استفاده از خدمات پرداخت، با حجم قابل توجه داده مواجه است. گزارش اقتصادی شاپرک نشان می‌دهد که در مهر ماه ۱۴۰۰ تعداد ۳.۲۷۱ میلیون تراکنش به ارزش ۵.۹۶۹ هزار میلیارد ریال در شبکه پرداخت کشور ثبت شده است. ابزارهای موجود شامل کارتخوان فروشگاهی، پذیرش اینترنتی و پذیرش موبایلی انواع مختلفی از داده‌ها را از دارندگان کارت و پذیرندگان ثبت می‌کنند.
مساله‌ای که در رابطه با این تنوع داده و حجم انبوه تراکنش‌ها با آن مواجه هستیم این است که شرکت‌های پرداخت به چه میزان توانسته‌اند از تحلیل این داده‌ها جهت توسعه کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند؟
برای پاسخ به این سوال، با حضور دو تن از پیشکسوتان صنعت پرداخت کشور به سنجش بلوغ داده‌محوری در صنعت پرداخت ایران خواهیم پرداخت. در این رویداد از سلسله رویدادهای سازمان داده‌محور، حسین واعظ قمصری مدیر عامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان (سپ) و مجید شکوهی مدیرعامل شرکت فن‌آوا کارت به میزبانی رضا قربانی (عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران) میهمان آکادمی سحاب خواهند بود.
محورهای رویداد:
- واکاوی انواع تحلیل داده در صنعت پرداخت
- نقش تحلیل داده در توسعه کسب‌وکار شرکت‌های پرداخت
- انتقال تجربه داده محوری
- جایگاه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در صنعت پرداخت
- تعامل شرکت های پرداخت و رگولاتور در حوزه داده
- آینده صنعت پرداخت ایران در حوزه داده محوری
زمان برگزاری رویداد:
دوشنبه ۸ آذر ساعت ۱۹:۰۰ الی ۲۰:۳۰
با تایید سازمان بورس اوراق بهادار و در راستای اجرای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب آذرماه 1384)، مجوز افزایش سرمایه 150 درصدی گروه فن آوا(سهامی عام) تایید شد.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا، مطابق اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار به شماره پیگیری 787099 مورخ 23 آبان‌ماه 1400 که در سامانه کدال منتشر شده، تقاضای افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید شرکت گروه فن آوا (سهامی عام) با موضوع اصلاح ساختار مالي در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس رسیدگی انجام شده، مواردی حاکی از مغایرت با قوانین و مقرّرات مربوط در انتشار سهام ملاحظه نگردیده و افزایش سرمایه با مشخّصات زیر و با رعایت قوانین و مقرّرات مربوطه، از نظر این سازمان بلامانع می‌باشد.
در همین راستا، آقای عباس پور معاون مالی و اقتصادی گروه فن آوا گفت:
گروه فن آوا، با هدف “جبران مخارج بابت سرمایه‌گذاری¬های انجام شده” و همینطور “مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌پذیر (فرعی و وابسته)” اقدام به افزایش سرمایه کرده است.
وی افزود، تداوم در بهینه‌سازی پرتفوی سرمایه گذاری‌ها و ایجاد تنوع منابع درآمدی و به تبع آن حفظ موقعیت رقابتی و استفاده از فرصت‌های بالقوه در راستای حداکثر‌سازی بازده صاحبان سهام، همواره ازجمله مواردی است که تغییر درعوامل محیطی و ساختاری کسب وکارها را توجیه می نماید. بر همین اساس ارکان راهبری گروه فن آوا به ویژه معاونت مالی و اقتصادی برای انسجام بخشی به ماموریت خویش مبنی بر حفظ وضعیت فعلی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و یا بهبود وضعیت موجود در برخی شرکت‌های سرمایه پذیر و افزایش نرخ رشد سود طی سنوات آتی، با توجه به وضعیت مالی شرکت، اصلاح ساختار مالی از محل منابع حاصل از افزایش سرمایه را امری ضروری تشخیص و افزایش سرمایه را در دستور کار خود قرار داده است.
وی در ارتباط با تاثیرات این افزایش سرمایه گفت: در صورت تحقق افزایش سرمایه، شرکت ضمن بهبود ساختار مالی، توانایی تسویه سود سهامداران، مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌پذیر و جبران مخارج بابت مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌پذیر را متصور می باشد.
گفتنی است مبلغ این افزایش سرمایه 1,320,000,000,000ریال است که از محل مطالبات حال شده سهامداران(به مبلغ 210.700 میلیون ریال) و مابقی از آورده نقدی(به مبلغ 1.109.300 میلیون ریال) تامین می گردد.
مراسم تقدیر از مدیران ارشد پروژه سوخت که در روزهای اخیر با تلاش شبانه روزی به مقابله با حمله سایبری سامانه هوشمند سوخت و بازگردانی سامانه های مربوطه پرداختند در گروه فن آوا برگزار شد.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا، در این مراسم که عصر روز شنبه15 آبان‌ماه برگزار شد، دکتر نائینی مدیرعامل گروه فن آوا ضمن تقدیر از تلاش تیم‌های مختلفی که طی روزهای گذشته در سراسر کشور با کار جهادی و میدانی به بازیابی سامانه های مختلف و آماده سازی جایگاه‌ها برای ارائه خدمات پرداختند گفت:
با توجه به سال‌ها حضور در این پروژه که یکی از مگا پروژه‌های ملی و همینطور از بزرگترین پروژه‌های فن آواست و تجربه چالش‌ها و مخاطرات فراوانی که در این مسیر طی شده، برای ما بسیار ارزشمند بوده و البته امیدواریم با یک نگاه هوشمندانه برای سال‌های آینده هم بتوانیم به مردم شریف ایران خدمتگزاری کنیم.
گفتنی است پیش از این هم دکتر نائینی طی پیامی از “جهادگران خط مقدم مقابله با حمله سایبری سامانه هوشمند سوخت” ابراز تشکر و قدردانی کردند.
مهندس رجایی، معاون فناوری اطلاعات شرکت فن‌آوا کارت در گفت‌وگویی با راه پرداخت گفتند: آواپی دستیار جدید و توانمند در بازار داغ اپ‌های موبایلی است که فن آوا کارت با این اپلیکیشن از مهرماه فن‌آوا با انتشار اولین نسخه از آن در نسخه‌های اندروید و وب‌اپ به صورت داخلی پا به این عرصه گذاشته است.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا به نقل از راه پرداخت، رجایی در ابتدا در توضیح ساختار و هدف سرویس آواپی گفت: «یکی از ابزارهای پذیرش و راه‌های ارتباطی با جامعه هدف، اپلیکیشن‌های موبایلی هستند. شرکت فن‌آوا کارت با نرم‌افزار آواپی به حوزه نرم‌افزارهای پرداخت موبایلی ورود کرد و در مهرماه اولین نسخه از آن در نسخه‌های اندروید و وب‌اپ در گروه شرکت‌های فن‌آوا منتشر شد. معماری آواپی از نظر فنی مبتنی بر میکروسرویس است و کاملاً داینامیک است. از منظر کسب‌وکار آواپی در ابتدای مسیر در حوزه اپلیکیشن‌های موبایلی پرداختی قرار دارد و همکاران بنده در شرکت فن‌آوا کارت تلاش دارند تا سرویس‌های بیشتر و متنوعی را روی آن راه‌اندازی کنند.»
او در ادامه با اشاره به سرویس‌هایی که در حال حاضر فعال هستند، گفت: «در حال حاضر پنج سرویس فعال وجود دارد که شامل فروش محصولات اپراتور، شارژ سیم‌کارت، خرید بسته‌های اینترنتی هر سه اپراتور، امور خیریه و نیکوکاری، پرداخت قبوض و کارت‌به‌کارت می‌شود.»
رجایی در رابطه با چشم‌اندازی که در راه توسعه آواپی متصور است، گفت: «در واقع به آواپی تنها به شکل یک نرم‌افزار پرداخت موبایلی نگاه نمی‌کنیم؛ چراکه امروزه بسیاری از اپلیکیشن‌های موبایلی به دستیار کاربران خود تبدیل شده‌اند. در بحث پرداخت هم غیر از شارژ و بسته‌های اینترنت و… بحث جدیدی در آواپی مطرح نیست. اما در رابطه با مزیت‌های رقابتی، محصولات خوبی طراحی و آماده شده‌اند که از طریق آواپی در اختیار جامعه هدف خود قرار خواهند گرفت. برای مثال راهکار کارت‌های اعتباری یکی از این موارد است که می‌تواند مزیت رقابتی خوبی ایجاد کند.»
معاون فناوری اطلاعات فن‌آوا کارت، در رابطه با وضعیت و زمان افزودن کیف پول به آواپی گفت: «طبق برنامه‌ای که داشته‌ایم، انشاءالله سرویس کیف پول به‌زودی فعال خواهد شد و به سرویس‌های فعال کنونی افزوده خواهد شد.»
عدم تفکر سیستمی؛ پاشنه‌آشیل تفکر توسعه‌محور
رجایی در پاسخ به اینکه چرا شرکت فن‌آوا کارت که یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌ها در این حوزه است، نتوانسته به رقابت با رقبای خودش در بحث اپلیکیشن‌های موبایلی بپردازد، گفت: «بله، در فن‌آوا کارت به شکل جدی به پروژه راهکارهای موبایلی پرداخته نشده است. البته در گذشته نرم‌افزارهایی از فن‌آوا کارت رونمایی شدند اما نتوانستند جایگاه تثبیت‌شده‌ای برای خود پیدا کنند. در واقع شاید علت این بود که مدیریت پروژه متمرکزی برای این امر طرح‌ریزی نشده بود، اما در حال حاضر در خصوص آواپی اولین کاری که انجام دادیم، استقرار هر دو تیم توسعه فنی و بازار در شرکت بود تا بتوانیم این پروژه را به شکل متمرکز و با پشتیبانی قوی‌تر پیش ببریم.»
او در ادامه با توضیح نقش مدیریت در ایجاد بستری برای توسعه اپلیکیشن موبایل در شرکت فن‌آوا کارت گفت: «همانطور که مستحضر هستید، اکثر سرویس‌هایی که مبنای کار ما هستند، مانند گردشگری، بیمه، خدمات شهری و سایر سرویس‌های ارزش‌افزوده به قرارداد و تفاهم‌نامه‌هایی نیاز دارند که امیدواریم حداکثر تا شش ماه آینده اکثر سرویس‌های پرداخت موبایلی را در آواپی فعال کنیم و در ادامه روی مزیت رقابتی و توسعه سرویس‌های نوآورانه و جدید تمرکز داشته باشیم.»
بلوغ سیستمی؛ لازمه دستیابی به جایگاهی تأثیرگذار در بازار
رجایی در تشریح برنامه آواپی با توجه به بازار متنوع اپلیکیشن‌های موبایلی بیان داشت: «اگر تاریخچه اپلیکیشن موبایلی را ورق بزنیم، خواهیم دید که تا مدت طولانی‌‌ای تنها یکی، دو شرکت در این حوزه پیشرو بوده‌اند و در نتیجه، توانستند کاربران زیادی جذب کنند و به‌نوعی رهبری این جریان را نیز بر عهده گرفته‌اند، اما بعد از اینکه قابلیت کارت‌به‌کارت در دسترس قرار گرفت، دری به روی توسعه دیگر اپلیکیشن‌ها باز شد و انتقال وجه و کارت‌به‌کارت به یک مزیت رقابتی تبدیل شد و در پی آن اپلیکیشن‌ها رشد بهتر و سریع‌تری را تجربه کردند و کاربران بیشتری به خود جذب کردند. ما نیز در ابتدا و در فاز اول سعی می‌کنیم نرم‌افزار آواپی به یک بلوغ سیستمی برسد تا بتوانیم اسم نرم‌افزار پرداختی را روی آن بگذاریم و حداقل سرویس‌های پرداختی و کیف پول الکترونیکی را شامل شود تا در آینده بتوان به‌عنوان مزیت رقابتی در صنعت، به آن نگریست. در این بازار متنوع و متکثر معتقدیم که ابتدا باید به بلوغ رسید تا بتوان جایگاه تأثیرگذاری در بازار داشت.»
رجایی در پایان در رابطه با چشم‌انداز ورود آواپی به حوزه‌های دیگر از جمله نئوبانک گفت: «بیشتر در حوزه کسب‌وکارها و حوزه کیف پول الکترونیکی و کارت‌های اعتباری متمرکز هستیم و فعلاً برنامه‌ای برای ورود به عرصه نئوبانک نداریم و به‌طور کلی روی مسئله پذیرندگی برنامه‌ریزی و آینده‌نگری داریم.»
پیام تقدیر دکترنائینی مدیرعامل هلدینگ فن آوا از جهاگران خط مقدم مقابله با حمله سایبری سامانه هوشمند سوخت منتشر شد.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا، دکتر نائینی مدیرعامل گروه فن آوا در پیامی ضمن اشاره به همت عالی و اجرای فراتر از تعهدات این همکاران گرانقدر برای همه آنان آرزوی نیک نامی و بهروزی کردند. متن این پیام به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جهادگران خط مقدم مقابله با حمله سایبری سامانه هوشمند سوخت
سلام علیکم؛
درود بی‌پایان بر شما که در هفته گذشته با همت عالی تان از آسایش خود چشم پوشیده و در کنار سایر دست اندرکاران نهادهای متولی از جمله شرکت ملی پخش نفت در این میدان ابتلا و امتحان، وارد عمل شده و برای اجرای فراتر از تعهدات پروژه سوخت و برای رضایت خداوند متعال و فراهم سازی خدمت بهتر در سوخت رسانی به هموطنان خود تلاش وافر نمودید؛ بی‌گمان عزم و همت و درایت شما در این روزهای سخت با استقامت شما متخصصان طی خواهد شد ولیکن بی شک قدر و ارج این تلاش شما محفوظ خواهد بود.
بدین وسیله مراتب سپاس و قدردانی هزارباره خود را به همه شما برادران و همکاران گرانقدر تقدیم کرده و امیدواریم با مساعدت و عنایت نظر کارفرمای پروژه سامانه هوشمند سوخت از این حرکت زیبا قدردانی لازم انجام گردد.
بی تردید خدمتتان در این شرایط بحرانی موهبتی است الهی که یارای قدردانی آن را در هیچ دست کریمی جز آستان حضرت حق نمی‌توان یافت.
مدیرعامل گروه فن آوا
حمید رضا نائینی
حسین شکراله، مدیرعامل شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا درباره فعالیت‌های اصلی شرکت می‌گوید: «زمینه اصلی فعالیت شرکت که اساساً شرکت بر پایه آن شکل گرفته، تعمیر دستگاههای کارتخوان فروشگاهی در انواع مدل‌های ثابت و سیار است.»
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا به نقل از راه پرداخت، هلدینگ «فن‌آوا» در زمره نام‌آشناترین هلدینگ‌های صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور قرار دارد. این گروه را می‌توان یکی از جامع‌ترین هلدینگ صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست، در سال ۱۳۸۱ تأسیس شد و در حال حاضر در چهار حوزه کسب‌وکاری مشغول است. این گروه‌ها عبارت‌اند از: ارتباطات، فنی و مهندسی، نرم‌افزار و پرداخت الکترونیک. هلدینگ فن‌آوا شامل چند شرکت است که همگی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند. شرکت «تضمین‌گستر فن‌آوا» یکی از شرکت‌های تابعه هلدینگ فن‌آوا کمتر از دو سال است که در مأموریت جدید خود مشغول به فعالیت است.
شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا در حال حاضر در زمینه تولید، تأمین، تعمیر و پشتیبانی تجهیزات حوزه ICT و با تمرکز بر حوزه پرداخت الکترونیک فعالیت می‌کند. شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا تحت نام تجاری «تگفا» محصولات و خدمات خود را ارائه می‌دهد. حسین شکراله، مدیرعامل شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا درباره فعالیت‌های اصلی شرکت می‌گوید: «زمینه اصلی فعالیت شرکت که اساساً شرکت بر پایه آن شکل گرفته، تعمیر دستگاههای کارتخوان فروشگاهی در انواع مدل‌های ثابت و سیار است.»
او در ادامه گفت: «با شروع کار شرکت در حوزه تعمیرات، بستر بسیار خوبی برای تعمیر تجهیزات پرداخت الکترونیک در شرکت شکل گرفت. نیروهایی که در شرکت در بخش تعمیرات مشغول به کار هستند، نیروهای جوان، تحصیل‌کرده و متخصص هستند. این شرکت توانسته تقریباً از تمام شرکت‌های تعمیراتی بزرگ کشور، جذب نیرو کند و مجموعه‌ای منسجم با استفاده از توان و ظرفیت تمام شرکت‌های تعمیراتی کشور را در کنار هم جمع کرده است. این باعث شده در مجموعه تگفا، امکان تعمیر بیش از ۲۰ مدل انواع دستگاه کارتخوان فراهم باشد. مدیرعامل تضمین‌گستر فن‌آوا معتقد است این شرکت جای خودش را در بازار تعمیر دستگاههای کارتخوان به‌خوبی باز کرده است: «ما از این به بعد یکی از شرکت‌های بزرگ و مهم کشور در زمینه تعمیر دستگاههای کارتخوان به حساب می‌آییم. تنوع و تعدد تعمیرات دستگاههای کارتخوان در داخل مجموعه این نکته را تأیید می‌کند. خدمات ما از سطح ابتدایی شامل جنرال سرویس دستگاه‌ها شروع می‌شود و تا سطوح تخصصی‌تری مثل تعمیر بورد و قطعات اصلی این دستگاه‌ها ادامه پیدا می‌کند.»
ضریب موفقیت تعمیرات شرکت هم بسیار بالاست. از مجموع دستگاه‌هایی که برای تعمیر به شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا تحویل داده می‌شود، امکان تعمیر حدود ۹۵ درصد از آنها در شرکت وجود دارد.
شرکت تضمین‌گستر در راستای پاسخ‌دهی به حجم و تنوع بیشتری از مشتریان و دستگاه‌ها و به‌منظور ارتقای توان تعمیراتی اقدام به راه‌اندازی سامانه نرم‌افزار مدیریت تعمیرات به‌صورت بومی‌سازی و مطابق با فرایندهای داخلی خود کرده است.
شکراله ضمن معرفی این سامانه می‌گوید: «با استفاده از این سامانه و بر اساس شماره سریال هر دستگاه، می‌توانیم بدانیم دستگاه در چه مرحله‌ای از تعمیر است؛ کدام قطعات آن تعویض و کدام قطعاتش تعمیر شده و چه زمانی آماده تحویل می‌شود. مشتریان هم بر اساس دسترسی‌هایی که در این سامانه برایشان تعریف شده، می‌توانند بدانند دستگاه‌شان در چه مرحله‌ای از تعمیر است و آیا آماده ارسال هست یا خیر. این سامانه در حقیقت مزیت رقابتی ما در مقایسه با سایر شرکت‌های تعمیر دستگاههای پرداخت الکترونیک است.»
گفتنی است تمام دستگاههای کارتخوان بعد از تعمیر شست‌وشو می‌شوند و آلودگی‌های موجود در آنها از بین می‌رود و روی صفحه ال‌سی‌دی آنها گارد نصب می‌شود و در نهایت دستگاه‌ها با گارانتی شش‌ماهه تعمیرات به مشتری تحویل داده می‌شود.
در راستای گسترش ظرفیت تعمیراتی مجموعه، واحد تعمیرات ماشین‌های اداری هم در شرکت تگفا راه‌اندازی شده است. انواع دستگاههای پرینتر، کپی و فکس، هم در زمینه تأمین قطعات و شارژ کارتریج و هم بابت تعمیرات تخصصی بورد و بخش‌های دیگر دستگاه به تگفا فرستاده و تعمیر می‌شوند.
تگفا، برند جدید صنعت پرداخت
به گفته شکراله، شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا (برند تگفا) در کنار فعالیت‌های تعمیراتی، تولید محصولات جانبی دستگاههای پرداخت الکترونیک را هم در دستور کار قرار داده است:
«تولید اولیه ما، رول کاغذ حرارتی بود که یکی از محصولات پرمصرف حوزه پرداخت الکترونیک است و تقریباً تمام کسب‌وکارها مصرف‌کننده آن هستند. خط تولید رول کاغذ حرارتی حدود یک سال است که در شرکت راه‌اندازی شده است. رول کاغذ حرارتی در متراژهای مختلف برای دستگاههای کارتخوان ثابت و سیار، صندوق‌های فروشگاهی و دستگاههای ATM تولید می‌شود. امکان سفارشی‌سازی رول‌های کاغذ هم در مجموعه وجود دارد. چاپ و نوشته‌های پشت رول هم بر حسب سفارش مشتری طراحی می‌شود.»
به‌دنبال افزایش فعالیت‌های تولیدی در شرکت تگفا، خط تولید آداپتورها و انواع منابع تغذیه سوئیچینگ در مجموعه تگفا راه‌اندازی شده است. شکراله درباره این آداپتورها می‌گوید: «آداپتورهای ما بومی‌سازی شده و به‌صورت صد درصد در داخل مجموعه تولید می‌شود. این آداپتورها در ولتاژها و آمپرهای مختلف و برای انواع دستگاههای کارتخوان و دستگاههای دیگر مثل دوربین‌های مداربسته و مودم تولید می‌شود. این خط تولید در سال جاری به بهره‌برداری رسیده و در حال حاضر ظرفیت تولید ۶ الی ۱۰ هزار دستگاه در سال (بر حسب تعداد سفارش) در شرکت وجود دارد.»
آداپتورهای شرکت تگفا شش ماه گارانتی تعویض دارد و با استفاده از سامانه مدیریت تولید، امکان ردیابی محصول به‌صورت کامل امکان‌پذیر است.
شکراله می‌گوید که شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا (برند تگفا) همواره به‌دنبال ارتقای کیفی محصولات تولیدی‌اش و کسب گواهینامه‌های کیفی هم هست و گواهینامه کیفیت محصول را از سازمان استاندارد دریافت کرده است: «کیفیت آداپتورهای تولیدی شرکت از جهات مختلف شامل بررسی ولتاژ و آمپراژ خروجی، دمای حین کار آداپتور، فیلترهای ورودی و خروجی آن و سایر المان‌هایی که یک آداپتور استاندارد باید داشته باشد که به دستگاههای کارتخوان و سایر دستگاه‌ها آسیبی وارد نکند، تأیید شده است. ما در این زمینه‌ها از سازمان استاندارد، گواهینامه کیفیت محصول دریافت کردیم و آداپتورهایمان را با خیال راحت در اختیار مشتریان قرار می‌دهیم. من در بین شرکت‌های داخلی، شرکتی را سراغ ندارم که در زمینه تولید آداپتور، گواهینامه سازمان استاندارد را دریافت کرده باشد.»
در کنار خط تولید کاغذ حرارتی و آداپتور، مدتی پیش ایده راه‌اندازی خط تولید باتری دستگاههای کارتخوان هم در شرکت تگفا مطرح شد. شکراله در این‌باره توضیح می‌دهد: «باتری اکسترنال دستگاههای کارتخوان از محصولات پرمصرف حوزه پرداخت الکترونیک است. مطالعات مربوط به تولید این باتری‌ها از ابتدای امسال شروع شد و در حال حاضر شش مدل باتری در مجموعه تگفا تولید می‌شود.»
سلول‌های این باتری‌ها که از بهترین سلول‌های موجود در کشور هستند، از بازار خریداری می‌شوند و طراحی بورد و مونتاژ در مجموعه تگفا انجام می‌شود.
به گفته مدیرعامل تضمین‌گستر فن‌آوا، خدمت دیگری هم در زمینه تهیه باتری برای مشتریان تگفا فراهم شده است: «برای اینکه بتوانیم خدمات بیشتری به شرکت‌ها در حوزه پرداخت ارائه بدهیم تا بتوانند هزینه تأمین باتری را کاهش بدهند، امکان بسته‌بندی مجدد (repack) باتری هم در مجموعه راه‌اندازی شده است. اگر سلول‌های یک باتری قابلیت شارژگیری را از دست داده باشند، ما در صورت سالم‌بودن بورد باتری، سلول‌های این باتری‌ها را با سلول‌های جدید جایگزین می‌کنیم. با این کار، شرکت‌ها هزینه کمتری پرداخت می‌کنند، چون در حقیقت به جای خرید باتری جدید، باتری فعلی با هزینه کمتری تعمیر شده است.»
راه‌اندازی خط تولید محصولات دیگر، از جمله دستگاههای کارتخوان سیار و اندرویدی هم در تگفا در حال بررسی است. پیش‌بینی می‌شود تا دو ماه آینده خط تولید دستگاه کارتخوان در مجموعه تگفا به بهره‌برداری برسد. بدین منظور مدیران هلدینگ فن‌آوا در حال رایزنی با یک برند معتبر چینی در زمینه تولید این دستگاه‌ها و تلاش برای راه‌اندازی خط تولید آن در شرکت هستند. شکراله می‌گوید که تلاش شرکت برای انتقال دانش و بومی‌سازی تولید دستگاههای کارتخوان است: «قرار است قطعات تولیدی را از خارج از کشور وارد کنیم و محصول را مونتاژ کنیم. امیدواریم به مرور زمان بتوانیم عمق داخلی‌سازی قطعات را افزایش دهیم تا بتوانیم در آینده دستگاه کارت‌خوانی را که حدود ۸۰ درصد قطعات آن تولید داخل است، وارد بازار کنیم.»
تولید محصولات کاملاً ایرانی با وجود موانع و سودآوری کمتر
به گفته شکراله در حال حاضر امکان تولید دستگاه کارتخوان کاملاً ایرانی به خاطر مشکلی که بر سر راه دریافت گواهینامهPCI وجود دارد، امکان‌پذیر نیست: «اکثر شرکت‌های بزرگی که در حال حاضر به تولید دستگاه کارتخوان مشغول‌اند، به خاطر عدم توفیق در اخذ مجوزهای امنیتی و گواهینامه PCI که مورد قبول شرکت شاپرک است، نمایندگی رسمی یک برند معتبر چینی بوده و خودشان تولیدکننده صددرصد قطعات دستگاه کارتخوان نیستند. ما هم انشاءالله در آینده قصد داریم بتوانیم تا جایی که ممکن است، قطعات و فناوری ساخت دستگاه کارتخوان را بومی‌سازی کنیم.»
شرکت تضمین‌گستر فن‌آوا (برند تگفا) قصد دارد قاب، قطعات پلاستیکی، پرینتر و سایر اجزای دستگاههای کارتخوان را از طریق انتقال دانش و فناوری در داخل کشور تولید کند. چشم‌انداز تگفا این است که به تولید ۲۴۰ هزار دستگاه کارتخوان در سال برسد.
شکراله می‌گوید: «هنوز در ابتدای راه هستیم، ولی با توجه به ظرفیت‌های فنی و تخصصی که در شرکت وجود دارد و تجارب خوبی که با تولید محصولات جانبی دستگاههای کارتخوان به دست آوردیم، پیش‌بینی می‌کنیم امسال بتوانیم خط تولید را به بهره‌برداری برسانیم و سپس در یک پروسه دو تا سه‌ساله ۲۴۰ هزار دستگاه در سال تولید کنیم. محصولات تولیدی ما با برند تگفا که برند تخصصی خودمان است، در بازار عرضه می‌شود.»
شرکت تگفا در آینده بحث تولید مودم را هم در دستور کارش دارد. در حال حاضر واحد تحقیق و توسعه شرکت روی یک نمونه مودم متصل به کارتخوان متمرکز است که در مرحله آزمایش‌های نهایی است و اگر در آزمایش‌ها، تأییدهای مثبت از این محصول گرفته شود، وارد بازار خواهد شد. این مودم در حقیقت یک مودم وای‌فای است که به دستگاه کارتخوان متصل می‌شود و دستگاههای کارتخوان ثابت را به دستگاههای کارتخوان سیار تبدیل می‌کند. تولید مودم‌های خانگی در انواع ADSL، VDSL و TD-LTE، هم برای عرضه به بازار و هم برای مشتریان همکار که شرکت‌های تابعه گروه هستند، در دستور کار شرکت قرار دارد.
در کنار محصولات یادشده، شرکت تگفا محصولات دیگر مرتبط با پرداخت الکترونیک را هم به فراخور نیاز بازار تولید می‌کند. با توجه به قطعی‌های مکرر برق در سال جاری، تولید پاوربانک دستگاههای کارتخوان در دستور کار واحد تحقیق و توسعه تگفا قرار گرفت و در حال حاضر در مرحله بازاریابی است.
سرمایه لازم برای راه‌اندازی خطوط تولید و تعمیر در شرکت، از محل درآمد و سودآوری شرکت در بخش‌های دیگر جذب می‌شود. شرکت تگفا برای راه‌اندازی خط تولید مودم و دستگاه کارتخوان به جذب سرمایه نیاز دارد که به گفته مدیرعامل، این جذب سرمایه از دو راه انجام می‌شود: «راه اول، افزایش سرمایه توسط سهام‌دار عمده گروه فن‌آواست که قرار است در آینده نزدیک اتفاق بیفتد و طرح افزایش سرمایه به تصویب هیئت‌مدیره رسیده است. راه دوم هم اخذ تسهیلات بانکی است. شرکت تگفا با توجه به اینکه در حال گسترش فعالیت‌های تولیدی است، به‌دنبال اخذ تسهیلات مالی جدید است و این اتفاق هم به‌زودی محقق خواهد شد.»
پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان
هلدینگ فن‌آوا، ارتباط خوبی با شرکت‌های دانش‌بنیان، به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه علم و صنعت برقرار کرده است. شکراله از همکاری و هم‌افزایی با این شرکت‌ها استقبال می‌کند و می‌گوید: «از استارتاپ‌ها و شرکت‌هایی که محصولاتی در حوزه ICT تولید کرده‌اند و قصد عرضه به بازار دارند، برای بازاریابی و تجاری‌سازی محصولات‌شان، دعوت به همکاری می‌کنیم. با توجه به فضای تولیدی‌ای که در مجموعه تگفا وجود دارد، می‌شود همکاری مشترک خوبی با این شرکت‌ها تعریف کرد و شرکت تگفا هم از ظرفیت دانشی آنها استفاده خواهد کرد.»
شرکت تگفا در حال حاضر ۵۵ نفر نیروی انسانی دارد و با افزایش راندمان و بهره‌وری نیروی انسانی، این تعداد نیرو، تمام فعالیت‌های شرکت، اعم از فعالیت‌های تولیدی، تعمیراتی و پشتیبانی را انجام می‌دهند. اما با راه‌اندازی خط تولید دستگاههای کارتخوان و مودم، شرکت به نیروی انسانی بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد و قرار است افراد جدیدی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه و هنرستان، طی یک فرایند جذب، به استخدام شرکت تگفا دربیایند.
دیدگاه مدیران شرکت فن‌آوا بر ایجاد اشتغال حداکثری منطبق است. مثلاً به جای اینکه این شرکت، قطعات آداپتور را مستقیم از خارج از کشور وارد کند و بعد مونتاژ کرده و در بازار به فروش برساند، چند نفر در خط تولید آداپتور مشغول به کار هستند تا قطعات را از ابتدا بسازند. این رویکرد هرچند ممکن است حاشیه سود کمتری برای شرکت به همراه داشته باشد اما باعث می‌شود تعداد نیروهای به کار گرفته‌شده در خطوط تولید بیشتر شده و فرصت شغلی برای تعداد بیشتری فراهم شود. امسال یک واحد تحقیق و توسعه هم در شرکت تگفا ایجاد شده که تمرکزش بر مطالعه و توسعه محصولات تولیدی جدید است.
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا، شکوهی، مدیرعامل فن آوا کارت در میزگرد بانکداری الکترونیک که با موضوع بررسی کارت های اعتباری برگزار شد ضمن اشاره به سابقه این کارت ها در ایران به نقش بانک مرکزی در جدایی حوزه‌های ایشوئری (issuery) و اکوئری (ecoery) از تاثیر این موضوع بر عقب ماندگی این حوزه در ایران گفت.
::بخش اول
داستان کارت اعتباری در ایران را می‌توان در قالب یک سریال هزارقسمتی روایت کرد. داستانی که شاید خوانندگانش کم اما فداییانش زیاد باشند. داستان اما خود اعتبار نیست.
اگر به مدل‌های مبادله در جامعه کمی بیشتر دقت کنیم، خوش‌حسابی به‌عنوان مهم‌ترین عنصر اعتبار همواره در بازارهای مختلف خرده‌فروشی و عمده‌فروشی در ایران وجود داشته، هرچند شاید طی این سال‌ها مأموریت‌ها به‌درستی توزیع نشده است. در میزگرد پیش رو در نهایت به این نقطه می‌رسیم که بانک‌ها نهادهای مناسبی برای توسعه کارت اعتباری نیستند؛ اگرچه سرچشمه اعتبار آنها هستند، توزیع‌کننده و نگهبانان اعتبار نهادهای دیگری هستند که در ایران باید ساخته می‌شد که البته کم‌کم در حال شکل‌گیری و فعالیت‌اند. آقایان مجید شکوهی، مدیرعامل «فن‌آواکارت»، سعید احمدی‌پویا، مشاور ارشد کسب‌وکار «فین‌تک» هلدینگ فناپ، و احمد افتخاری، قائم‌مقام شرکت «اَپسان»، مهمانان این میزگردند.
• آقای شکوهی لطفاً درباره وضعیت موجود کارت اعتباری بگویید.
شکوهی: وضعیت کارت اعتباری در دنیا با وضعیت آن در کشور ما متفاوت است. در دنیا حوزه‌های ایشوئری (issuery) و اکوئری (ecoery) با یکدیگر هماهنگ هستند و همپوشانی و هم‌افزایی دارند. وقتی از بازیگران بزرگ حوزه پرداخت یا متصدیان آن صحبت می‌کنیم، یا هنگامی که با بانک‌ها و سایر مؤسسات که کارت اعتباری ارائه می‌دهند ارتباط تنگاتنگی داریم، یا وقتی از یک بانک کارت اعتباری دریافت می‌کنیم، همگی اینها زمانی برایمان جذاب است که لوگوی «ویزا» یا «مستر» بر روی آن وجود داشته باشد. حال آنکه «ویزا» یا «مستر» خود به‌تنهایی اعتباردهنده نیستند، بلکه سرویس خدمات کارت اعتباری و پرداخت را ارائه می‌کنند. زمانی که ما «تجارت الکترونیک پارسیان» را در سال‌های 82 تا 83 راه‌اندازی کردیم، دو بخش خدمات کارت اعتباری و خدمات پذیرندگی را با یکدیگر و به‌صورت هماهنگ ارائه می‌دادیم. وقتی بانک مرکزی حوزه ایشوئری را از حوزه اکوئری جدا کرد و به pspها شخصیت مستقل حرفه‌ای داد، اکثر آنها از حوزه صدور کارت اعتباری فاصله گرفتند و به حوزه اکوئری پرداختند. اما pspهایی هم هستند که کار اکوئری خود را مستقل و خدمات کارت را به نیابت از بانک همکار خود انجام می‌دهند؛ برای مثال، اگر یک psp کارت اعتباری در بازار می‌فروشد، به‌نیابت از یک بانک این کار را انجام می‌دهد.
امروز قصد بازگشت داریم، چرا که با تفکیک این دو حوزه نتوانستیم بهره زیادی ببریم و حتی چیزهایی را نیز از دست دادیم. این دو حوزه با یکدیگر خوب کار می‌کردند و چرخ‌دنده‌های خدمات پرداخت هستند، اما در نقطه‌ای از هم جدا شدند و دیگر نتوانستند برای توسعه بازار به یکدیگر کمک کنند. به همین دلیل است که در حوزه کارت اعتباری توفیق جدی‌ای نداشتیم، در حالی که در کشورهای اروپایی و آمریکا تعداد و میزان تراکنش و مبالغ کارت‌های اعتباری چیزی حدود 30 تا 70 درصد است. برای مثال، در کشور ترکیه بیش از 65 درصد تراکنش‌ها اعتباری است، اما در ایران این رقم هنوز کمتر از 0/5 درصد است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل عقب‌ماندگی ایران در این حوزه آن است که ایشوئری و اکوئری را از یکدیگر جدا کردیم و در نتیجه نتوانستیم این حوزه را توسعه دهیم.
• به نظر شما چه عواملی سبب جدایی این دو حوزه شد؟
شکوهی: سیاست بانک مرکزی بر این اساس بود؛ مباحث اجرایی و فنی نیز دخیل بودند، هرچند از اهمیت کمتری برخوردار هستند. معتقدم بانک‌ها از نظر مسائل فنی هنوز به رشد و بلوغ کاملی نرسیده‌اند که بتوانند خدمات کارت اعتباری ارائه دهند. نرم‌افزارهای آنها هنوز ایراداتی دارد و این ایرادها جدی است و نمی‌تواند کسب‌وکارِ کارت اعتباری را پوشش دهد. در حوزه فروش اقساطی که شاخه‌ای از حوزه فروش اعتباری است نیز بانک‌ها به‌طور جدی وارد نشده‌اند، اما در بازار غیر بانکی تعدادی از شرکت‌ها – با وجود نوسان در عملکردشان – وارد حوزه فروش اقساطی شده‌اند چرا که دارای نرم‌افزاری بودند که تا حدی توانست کارهایی را پیش ببرد، هرچند نتوانست در ثبت اسناد حسابداری و مواردی از این دست به‌خوبی عمل کند.
در حوزه اجرایی، بحث اعتبارسنجی و نگرانی بانک‌ها از بازگشت سرمایه‌شان مطرح است. همانطور که می‌دانید، نمی‌توان برای کارت اعتباری تضمین خاصی دریافت کرد. اگر بانکی به شرکتی اعتبار یا تسهیلات با مبالغ بالا بدهد، ضمانت‌نامه یا وثیقه دریافت می‌کند؛ اما در حوزه کارت اعتباری نمی‌توان چنین کاری کرد. بنابراین، نداشتن پشتوانه برای رسیدن به پول نکول‌شده، سبب نگرانی بانک‌ها برای ورود به حوزه کارت اعتباری می‌شود.
نکته دیگر بحث درآمدهاست؛ بانک‌ها عادت کرده‌اند تسهیلات کلان ارائه دهند و یکباره سود زیادی کسب کنند، به همین دلیل وارد این حوزه نمی‌شوند. البته این موضوع از نظر من پذیرفتنی نیست، زیرا وقتی آمار مطالبات غیرجاری را مورد بررسی قرار دهید متوجه می‌شوید که بیش از 90 درصد مطالبات غیرجاری متعلق به تسهیلات کلان و کمتر از 10 درصد متعلق به تسهیلات خرد است و کارت اعتباری نیز در دسته‌بندی تسهیلات خرد قرار می‌گیرد. بنابراین، امروز در حوزه کسب‌وکار پرداخت و کارت اعتباری با وضعیت مطلوبی مواجه نیستیم؛ بانک‌ها فعال نیستند و اگر هم باشند، بسیار کُند عمل می‌کنند و عزمی جدی در این‌باره ندارند. اجازه دهید به تلاش بانک مرکزی هم اشاره کنم. به یاد دارم آقای محرمیان در تابستان ۹۹ در بانک مرکزی جلسه‌ای برگزار کردند در این‌باره که چطور می‌توان در حوزه کارت اعتباری اقدام جدیدی کرد و آیا در دستورالعمل‌ها نقصانی هست یا نه. اما این جلسات با وجود اینکه قرار بود ادامه پیدا کند، ادامه نیافته و بانک مرکزی هم تاکنون در این حوزه جدیتی نداشته است.
• چند بانک، مانند بانک ملی، تسهیلات خُرد خود را به‌صورت اعتباری ارائه می‌کنند؟
شکوهی: بانک مرکزی از اوایل سال گذشته اعلام کرد که تسهیلات خرد بر روی کارت اعتباری قرار گیرد. من به‌عنوان عضو کوچک حوزه کارت اعتباری درباره این موضوع بحث دارم، چرا که موضوع کارت اعتباری با تسهیلات خرد متفاوت است. بانک مرکزی دو هفته پیش نامه‌ای برای بانک‌ها ارسال کرده که در آن سقف کارت اعتباری را از 50 میلیون تومان به 200 میلیون تومان افزایش داده است که در این‌باره هم بحث دارم.
• آقای افتخاری، نظر شما درباره اکوسیستم فعلی کارت اعتباری چیست؟
افتخاری: امروز حدود 120 میلیون کارت خرید و نقدی و در حدود شش میلیون کارت اعتباری در ایران داریم که عمده این کارت‌های اعتباری توسط بانک ملی و قرض‌الحسنه مهر تأمین شده‌اند. اما در دنیا 30 تا 40 درصد کارت‌های نقدی و خرید موجود، کارت اعتباری است و این رقم در ایران حدوداً زیر یک درصد است. جدا از بحث آمار تعداد کارت، میزان سرانه مصرف اعتبار در تولید ناخالص داخلی مردم از کارت‌های اعتباری در دنیا نیز در حدود ۱۰ درصد است که تقریباً 2 هزار و 500 دلار در سال می‌شود، در حالی که در ایران این عدد کمتر از ۱۰ سنت است. گذشته از وضعیت موجود، نگاه مردم و بانک‌ها به اعتبار است که یکی از مؤلفه‌هایی است که وضعیت موجود کارت اعتباری را رقم می‌زند، زیرا مردم و بانک‌ها در ایران به اعتبار در قالب تسهیلات می‌نگرند. میزان مصرف کارت اعتباری حتی در کشورهایی مانند ویتنام که ضعیف‌تر از ایران است، بسیار بیشتر است چرا که فرهنگ اعتبار در این کشورها به‌درستی شکل گرفته است. اما ما فرهنگ اعتبار در ایران را به مردم در قالب تسهیلات نشان داده‌ایم: اگر می‌خواهید اعتبار بگیرید، یک کارت اعتباری دریافت و استفاده کنید، اقساط آن را بپردازید و در نهایت تسویه کنید و عمدتاً هم از کارت‌های یک بار مصرف استفاده کنید. این شیوه سبب شده است تا حتی برخی از کارمندان سازمان‌های مختلف که کارت اعتباری دریافت کرده‌اند، بازپرداخت خود را انجام ندهند و به دلایلی دوره بازپرداخت کارت اعتباری آنها چنان طولانی می‌شود که دیگر کارت اعتباری به چرخه خود بازنمی‌گردد.
حتی بانک‌ها در گزارش‌های خود به بانک مرکزی برای نمایش اینکه کارت اعتباری چند درصد از سبد آنها را تشکیل می‌دهد، اقداماتی انجام داده‌اند که تسهیلات خرد را هم با کارت اعتباری یکی کرده‌اند. به نظر من تا این مسئله حل نشود، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. وقتی بانک‌ها می‌خواهند در موضع بدون ریسک قرار بگیرند و کارت اعتباری ارائه دهند، سبب ایجاد چنین شرایطی می‌شود. از آنجا که تعهدات فرد برای ضامن و وثیقه سنگین است، اساساً کسی به دنبال بازپرداخت اعتبار نیست – مشکلی که بانک‌ها نیز دچار آن هستند. وثیقه و دارایی‌های غیرجاری بانک‌ها و به‌تبع آن هزینه نگهداری و تبدیل آنها به وجه نقد برای بانک‌ها بسیار زیاد است. در عمل به‌جای اینکه فرهنگ اعتبار را ایجاد کنیم و گسترش دهیم، فرهنگ تسهیلات را ایجاد و برای تسهیلات وثیقه سنگین دریافت کرده‌ایم و این معضل جدی اعتبار است. به نظرم باید نگاه‌مان را به کارت اعتباری تغییر دهیم.
• ریشه قسطی‌فروشی‌ها به بانک‌ها بازمی‌گردد؛ لطفاً به قسطی‌فروشی‌ها اشاره کنید.
افتخاری: بانک‌ها هیچ کجا متولی این قضیه نشدند، حتی ریسک لیزینگ را هم نپذیرفته‌اند تا این صنعت رشد کند.
• درست است که بانک‌ها به مردم کارت اعتباری ارائه می‌دهند، اما تراکنش‌ها شبیه تسهیلات است. پیشنهادتان برای اینکه از این فضا خارج شویم چیست؟
شکوهی: بانک‌ها یک سیستم مدیریت کارت دارند که بخش کارت اعتباری به سیستم تسهیلات متصل می‌شود، اما تسهیلات با کارت اعتباری یکی نیست. به نظرم کارت اعتباری اعم از تسهیلات است، بخشی از بسته حسابداری کارت اعتباری تسهیلات است و بخش دیگر آن نه، زیرا از نظر فنی این دو بخش از یکدیگر جدا نیستند.
• آیا می‌توان این حرکت را یک نقطه آغاز خوب دانست؟
شکوهی: راه‌حل آن کاری است که در بانک ملی انجام دادیم، ما جی‌ال کارت اعتباری را تفکیک کردیم و بانک توانست کارت اعتباری را به معنای واقعیِ آن ارائه کند و به همین دلیل در عمل موفق بود و هست.
• چالشی که در آن زمان داشتید، عدم اتصال و هماهنگی بخش فروش و پرداخت بود.
شکوهی: این نکته مهمی است. کارت اعتباری با تسهیلات یکی نیست. همه باید به این موضوع واقف باشیم. مطمئن نیستیم که این موضوع برای بدنه بانکی کشورمان واضح و روشن باشد.
• آیا فهم این موضوع ضرورت دارد؟
شکوهی: قطعاً ضرورت دارد. ادبیاتِ دادن تسهیلات در بانک قابل فهم و واضح است، اما در کارت اعتباری این وضوح چندان وجود ندارد.
• چرا اصلاً شعبه باید درگیر شود؟
شکوهی: در ادبیات بانکی، شعبه مسئول جذب و فروش منابع است تا در نهایت آن را بفروشد و کسب سود کند. طبیعتاً یکی از محصولاتی که برای شعبه قابل فروش است، کارت اعتباری است. این شعبه است که باید محصول را به مشتریانش بفروشد، حالا اینکه می‌تواند یا نمی‌تواند مستلزم آشنایی با این بازه است و اگر اساساً منظورتان این است که آیا این کار درست است یا نه، باید بگویم که ما مسیرهای بهتری هم برای انجام این کار داریم.
• به این ترتیب اگر فردی کارنامه یا گزارش اعتباری داشته باشد، مشکل دیگری وجود ندارد و اصلاً نیازی نیست به شعبه مراجعه کند و با اینترنت می‌تواند همه اقدامات را انجام دهد.
شکوهی: اعتبار دادن لزوماً مستلزم مراجعه حضوری به شعبه نیست. من می‌توانم از منابع شعبه‌ای که در آن حساب دارم اعتبار دریافت کنم و در عین حال مراجعه‌ای به شعبه نداشته باشم. با وجود مقاومت‌هایی که سازمان بانک ملی داشت، ما این کار را در بانک ملی در مدت محدودی اجرا کردیم و درخواست اینترنتی همراه با اعتبارسنجی سیستمی و آنلاین را در سال ۹۵ راه انداختیم. البته مقاومت بدنه سنتی بانک پس از مدتی اجازه ادامه این روش را نداد و آن را قطع کرد، اما شنیدم که سال گذشته در بانک به نحو دیگری با هزینه‌های بیشتر و در حدی محدودتر انجام شده است. به هر حال، خوشحالم که دوستان به این نتیجه رسیدند که می‌شود این کار را انجام داد، اما باید توجه داشته باشیم که منابع اعتباردهی‌مان مشخص باشند. در این‌باره بانک‌ها دو روش دارند، بعضی از بانک‌ها اعلام می‌کنند که همان شعبه‌ای که منابع دارد خود نیز اعتبار بفروشد. برخی دیگر از بانک‌ها هم منابع فروش اعتبار برای کارت اعتباری را در یک شعبه مجازی متمرکز می‌کنند و تعامل بین شعب و شعبه مجازی را بر اساس سازوکاری که تعریف می‌شود تعیین می‌کنند، و تعامل برای فروش اعتبار را شعبه مجازی بر عهده می‌گیرد. هر دو مدل خوب و قابل اجراست و من هر دو مدل را تجربه کرده‌ام.
• اما کارنامه اعتباری برای افراد ایجاد نشد تا بانک‌ها به آن ارجاع کنند.
شکوهی: مسئولان وقت به‌شدت با این موضوع مخالف بودند. من زمانی به بانک ملی رفتم که دکتر همتی، دکتر فتانت و دکتر فاطمی حضور داشتند. مرا دکتر فاطمی به آنجا دعوت کرد که کارهایی را هم آغاز کردیم، البته وقتی این سه بزرگوار از بانک رفتند چون تیم جدید به کارت اعتباری اعتقادی نداشتند، صریحاً مخالفت کردند و جلوی پیشرفت کار را گرفتند و کسی هم نبود که به آنها اعتراض کند. این افراد هنوز در سیستم بانکی حضور دارند، برخی از آنها ارتقا پیدا کرده‌اند و مدیرعامل بانک‌های دیگر شده‌اند. بنابراین، این تفکر نامطلوب در سیستم بانکی کشور وجود دارد و در رده‌های بالاتر هم، که از نظر من افرادی هستند که چندان به‌روز نیستند، قدرت مذاکره و اعمال نظر بیشتر است.
• البته صدور کارت‌های اعتباری شبیه همان مدل که قبلاً اجرا می‌شد، هم اکنون در بانک ملی در حال اجراست. توصیه‌های شما در حال حاضر چیست؟
شکوهی: باید اذعان کنم که همه دوستان بانکی هم مخالف کارت اعتباری نیستند و بیشتر آنها در مجموعه بانک ملی دیدگاهی باز و گشوده دارند. بحثی که چند ماهی است مطرح شده این است که افرادی که ملزم به انجام کاری بودند یا هستند اما نکردند یا نمی‌کنند، باید پاسخگو باشند. افراد بسیاری هستند که باید کارهایی انجام می‌دادند اما ندادند و چون در جایگاه ویژه‌ای هستند، پاسخگو هم نیستند. در مقابل، افرادی هم هستند که واقعاً مشتاق‌اند کارهایی از این دست انجام شود، اما فرصت یا امکان آن را ندارند.
• امروز دو مدل صدور کارت در حال اجراست: یکی اینکه بانک خود مستقیماً از طریق کارگزار، مانند شرکت «پیشگامان»، کارت اعتباری صادر می‌کند و اعتبار می‌دهد و دیگری روشی است که در آن بانک ظاهراً نقشی ندارد، مانند «اَپسان» که حاصل مشارکت شرکت «توسن» و «آسان‌پرداخت» است. این دو چقدر با یکدیگر تفاوت دارند و کدام‌یک می‌تواند موفق‌تر باشد؟
افتخاری: موضوعی که در دنیا مطرح است این است که شرکت‌هایی هستند که پردازنده کارت اعتباری یا به‌اصطلاح «کارت‌پروسسور»ند و واسط بین تأمین‌کننده اعتبار، مصرف‌کننده، و فروشنده هستند. در ایران عملاً کارت‌پروسسور (card prossessor) نداریم، هرچند شرکت «اَپسان» قصد دارد کارت‌پروسسور باشد. همانطور که گفتم، کارت‌پروسسورها نقش صدور کارت و تخصیص اعتبار، و نقش واسط بین تأمین‌کننده اعتبار و فروشندگان آن را بازی می‌کنند و بستر را برای به‌وجود آوردن بازاری برای استفاده از این کارت‌ها فراهم می‌کنند.
• پس یکی از حلقه‌های مفقود در نظام بانکی ایران کارت‌پروسسورها هستند. این حلقه چقدر اهمیت دارد و چطور می‌تواند شکل بگیرد و چه حلقه‌های مفقود دیگری در مسیر توسعه کارت اعتباری در ایران وجود دارد و چطور می‌شود این فرایند را از طریق پروژه‌هایی سرعت بخشید؟
افتخاری: بحثی که آقای شکوهی نیز به آن اشاره کردند، بحث اعتبارسنجی در ایران است. درواقع، اعتبارسنجی در بانک‌ها به‌صورت جزیره‌ای انجام می‌شود. قطعاً ارائه گزارش اعتباری یا اعتبارسنجی به این دلیل انجام می‌شود که نهادی وجود ندارد که بتواند آنها را یکجا و در کنار هم جمع کند. همه مردم درگیر این فرایند هستند، چرا که در هر بانکی که شروع به تشکیل پرونده اعتباری کنند، این پرونده بر اساس سوابق گذشته افراد صورت می‌گیرد. یکی از مشکلات مهم و جدی در اعتبارسنجی این است که داده‌های اخذشده از افراد متوجه گذشته آنها نیز هست و قطعاً خیلی‌ها وام دیرپرداخت‌شده یا چک برگشتی دارند و این باعث می‌شود که نتوانند رتبه اعتباری خوبی داشته باشند یا آن را بهبود بخشند.
• حال این مشکل را چطور می‌خواهید حل کنید؟
افتخاری: در دنیا رفتارهای اعتباری بر اساس رفتارهای مالی روز سنجیده می‌شوند و المان‌های دیگری همچون رفتار مالی فرد در شبکه‌های اجتماعی، چه فیزیکی و چه مجازی، هم وجود دارد و چه‌بسا اعتبار فرد در شبکه‌های اجتماعی مبنای مهم‌تری هم برای اعتبارسنجی باشد. میزان دارایی‌های افراد و ارائه اطلاعات آن هم یکی دیگر از چالش‌هایی است که در بانک‌ها با آن روبه‌رو هستیم، چرا که افراد بیم آن را دارند که داده‌های آنها به نهادهای دیگری همچون اداره مالیات داده شود و بنابراین از ارائه اموال و دارایی‌های خود خودداری می‌کنند. اگر این اعتبارسنجی در نهادی جدا از بدنه بانک یا به‌شکلی محرمانه انجام شود، افراد می‌توانند اعتماد کنند و تمام اطلاعات‌شان را در اختیار این اکوسیستم قرار دهند و اینجاست که عملاً داده‌ها رفت و برگشت می‌شود و همیشه می‌توانیم اعتبار افراد را بسنجیم.
• آقای احمدی‌پویا، لطفاً به وضع موجود اشاره و کمی هم درباره حلقه‌های مفقود آسیب‌شناسی کنید.
احمدی‌پویا: کارت اعتباری محصول بسیار جذابی در زیست‌بوم بانکداری است، به ویژه در ایران که نرخ بهره بانکی از تورم پایین‌تر است. اما وقتی مردم این جذابیت را درک نکرده‌اند و حتی برای بانک نیز جذاب نیست، قطعاً جایی مشکل وجود دارد و بررسی این مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است. برای آسیب‌شناسی محصول کارت اعتباری در ایران باید مدل کسب‌وکار آن را بررسی کنیم. مدل کسب‌وکاری که برای محصول کارت اعتباری تعریف می‌شود باید برای دارنده کارت جذاب باشد، اما وقتی بانک یا هر شرکت صادرکننده کارت دو نرخ سود دارد یکی نرخ سود واقعی و دیگری نرخ سود اعلامی به مشتری، این وضعیت سبب جذب مشتری و اعتماد عمومی نمی‌شود. برای مثال، بانک سود 18 درصد را برای محصول کارت اعتباری اعلام می‌کند، اما مردم خودشان محاسبه می‌کنند و به عدد بالای 30 درصد می‌رسند. کارت اعتباری در همه جای دنیا اعلامیه قرارداد دارد و مشتریان آن را مشاهده می‌کنند و تمام محاسبات را شفاف می‌بینند و مشتری به تمامی فرایندها و محاسبات آن واقف است. بنابراین، برای جذاب‌سازی کارت اعتباری ابتدا باید اعتمادسازی عمومی صورت گیرد تا مردم خیال آسوده‌ای داشته باشند که با دریافت کارت اعتباری ضرر نخواهند کرد. نکته دیگر دغدغه بانک‌ها در حوزه تخصیص منابع است. امروزه تأمین نقدینگی برای بانک‌ها با هزینه بسیار بالایی صورت می‌گیرد و بانک‌ها باید به‌صورت بهینه و سودآور منابع خود را تخصیص دهند. بنابراین، برای بانک راحت‌تر است که منابع خود را به‌صورت کلان به یک کسب‌وکار کلان تخصیص دهد تا اینکه آن را خرد کند و به‌صورت تسهیلات خرد ارائه دهد، چرا که هزینه مالیِ پیگیریِ بازپرداخت آنها برای بانک بسیار بالاست.
• اما بانک‌ها در قالب بانکداری خرد سال‌های سال است که این کار را انجام می‌دهند و 40 درصد منابع بانک‌ها همیشه صرف بانکداری خرد می‌شود.
احمدی‌پویا: در بانکداری خرد سخت‌گیری زیاد است و به همین دلیل است که عامه مردم معتقدند دریافت وام کلان بسیار راحت‌تر است تا وام خرد، چرا که بانک وثیقه و ضمانت‌های بسیار بیشتری و فرایند بسیار سخت‌گیرانه‌تری برای اعطای وام خرد دارد. بانک‌ها می‌خواهند کوچک‌ترین ریسکی در حوزه تخصیص منابع به آنها تحمیل نشود و خیال‌شان راحت باشد که منابع مذکور با سود قابل انتظار به بانک باز خواهد گشت و به‌عبارتی بازپرداخت وجوه تضمین‌شده است. از طرف دیگر، کارت اعتباری برای تسهیل فرایند اعطای اعتبار طراحی شده است؛ یعنی همه جای دنیا کارت اعتباری را سریع صادر می‌کنند و مشتری نیز قصد دارد آن را سریع به‌کار برد، حال آنکه فرایند بررسی و اخذ وثیقه و تضمین در بانکداری ایران با ویژگی سهولت ارائه محصول کارت اعتباری در دنیا متناقض است. اشتباه یا مشکل کار کجاست و در بانکداری دنیا چه چیزی آن را حل کرده است. پاسخ این پرسش اعتبارسنجی است. وقتی در زیست‌بوم بانکداری ایران اعتبارسنجی دقیق و قابل اطمینان برای بانک‌ها نداریم، همین وضعیت پیش می‌آید. بنابراین، تا فرایند اعتبارسنجیِ قابل اطمینان برای بانک شکل نگیرد، بانک برای آسودگی خیالش وثیقه و ضمانت‌های مختلفی دریافت می‌کند.
• بانک‌ها نیز گاه برای اینکه تسهیلات خرد ارائه ندهند، این فرایند را طولانی‌تر می‌کنند.
احمدی‌پویا: بانک علاقه‌ای به ارائه تسهیلات خرد ندارد، چون هزینه آن برایش زیاد و سوددهی‌اش کم است و ریسک نکول آن هم بالاست.
• برخی از بانک‌ها مثل قرض‌الحسنه مهر کارش بانکداری خرد است، اما در این بانک نیز فرایندها طولانی و دشوار است.
احمدی‌پویا: بانک یک مؤسسه تجاری است و باید سود کند؛ هر چقدر مطالبات مشکوک‌الوصول و معوق بالا باشد بانک ضرر می‌کند، حال آنکه بانک باید در آخر سال مالی خود سود کرده باشد. به همین دلیل، بانک‌ها تمامی ضمانت‌ها و وثیقه‌ها را دریافت می‌کنند تا خیال‌شان راحت باشد که بازپرداخت اصل و فرع تسهیلات صورت می‌گیرد. اما از سوی دیگر چون فرایند اعتبارسنجی دقیقی وجود ندارد، تصور بانک‌ها این است که افراد کم‌درآمد اصولاً افرادی با سابقه پرداختیِ بد هستند، در حالی که بررسی‌های صورت‌گرفته در صنف‌های گوناگون حاکی از آن است که بسیاری از گروه‌های کم درآمد، مانند فرهنگیان، بسیار خوش‌سابقه‌ترند تا صنف‌هایی با درآمدهایی بالاتر مانند پزشکان.
• از صحبت‌های شما نتیجه می‌گیرم که مأموریت گسترش کارت اعتباری را نباید بر عهده بانک‌ها گذاشت و باید نهادهایی شکل بگیرند که عهده‌دار این مأموریت باشند. اما متأسفانه چنین نهادهایی چندان شکل نگرفته‌اند.
احمدی‌پویا: در همه جای دنیا نهادهای اعتبارسنجی نهادهای خصوصی هستند، چرا که کسب‌وکاری بسیار سودآور تلقی می‌شوند. بانک، بر اساس قانون مجلس، اطلاعات خود را در اختیار مؤسسه‌ای می‌گذارد که آن مؤسسه فقط بر مبنای رفتار حساب‌های مردم اعتبارسنجی کند. از یک سو، همانطور که دوستان هم بیان کردند، اعتبارسنجی امری گذشته‌نگر است و اگر کسی فقط یک قسط عقب‌افتاده هم داشته باشد، همین نشان‌دهنده بدسابقه بودن اوست. از سوی دیگر، وقتی می‌خواهند اعتبار کسی را بسنجند نباید فقط رفتار بانکی او را مورد بررسی قرار دهند، بلکه موقعیت و شخصیت فرد و مواردی از این دست نیز باید مد نظر قرار گیرد.
• آیا این بازنگری دارای ریسک زیادی است؟
احمدی‌پویا: نظام اعتبارسنجی ما غلط و کاملاً مبتنی بر رفتار بانکی گذشته افراد است، در حالی که ممکن است برخی از افراد تکالیف مالیاتی خود را به‌موقع انجام دهند و قبض‌های گوناگون خود را به‌موقع پرداخت کنند و همه اینها پارامترهایی هستند که می‌توانند بر افزایش اعتبار افراد تأثیرگذار باشند. بنابراین، افراد می‌توانند بدون اینکه سپرده یا گردش مالی بالایی داشته باشند، اعتبار خوبی کسب کنند و بر مبنای آن هم کارت اعتباری خود را زودتر دریافت کنند.
منبع: ماهنامه بانکداری آینده
اردوی پیاده روی ایام رحلت حضرت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) با حضور تعدادی از همکاران به نمایندگی از اعضای خانواده بزرگ فن آوا و در راستای پیشبرد اهداف فرهنگی، تشکیلاتی در مشهد مقدس برگزار شد.
با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه صفر و شهادت امام رئوف علی‌بن‌موسی الرضا (علیه‌السلام)، جاده‌های منتهی به مشهد، شاهد زائرانی هست که با پاهای خسته، عقایدی استوار و قلبی مملوء از عشق مولا به سمت حرم مطهر رضوی و پابوسی سلطان خراسان از جای جای ایران در حرکتند .
به گزارش ارتباطات و برند گروه فن آوا، در این مراسم همکارانی از شرکت های مختلف هلدینگ با طی بخشی از طریق به صورت پیاده، به عزاداری ایام شهادت روزهای پایانی ماه صفر پرداختند.
گفتنی است این اردوی معنوی دوشنبه شب و از مقابل ساختمان گروه فن آوا آغاز شده و طی روزهای آینده تا پایان ایام عزاداری شهادت علی‌ابن‌موسی الرضا(ع) نیز ادامه خواهد داشت.
قرار عاشقی در طریق الرضا
افرادی که تجربه سفر به کربلا و پیاده‌روی ایام اربعین را دارند، می‌دانند که با وجود اینکه امکانات در مسیر پیاده روی به مشهد الرضا، قابل مقایسه با مهمان‌نوازی شیعیان عراقی، فراوانی موکب و امکانات رفاهی برای خواب و خوراک در عراق نیست، اما عاشقان امام هشتم علیه‌السلام این سنت مقدس را زنده نگه داشته و هر سال سختی راه را به جان می‌خرند و این پیاده روی را پرشورتر برگزار می‌کنند.
فلسفه “آیین پیاده روی به مشهد الرضا در پایان ماه صفر“ به سال 200 هجری و هجرت امام رضا (علیه‌السلام)، که یک مهاجرت سیاسی اجباری به دستور خلیفه وقت بود برمی‌گردد.
حال بعد از این همه سال، شیعیان آن حضرت دوباره می‌خواهند این مسیر را، به یاد امام شهیدشان پیاده طی کنند.
