چند روز پیش، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع‌پور اعلام کرد سال آینده سال تثبیت فناوری ارسال ماهواره به لایه لئو (مدار پایینی زمین)و قراردادن ماهواره‌های بومی ایران در مدارات تا ۵۰۰ کیلومتری زمین است. این خبر و مژده توسعه ارتباطات در لایه لئو ما را برآن داشت تا به سراغ مهندس اسدی، مدیر کسب و کار شرکت فن آوا ماهواره برویم و دیدگاهش را در مورد آینه تحولی این صنعت ارتباطی بیشتر بداینم.
منظومه‌های ماهواره‌ای می‌توانند با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود همچون پایداری، انعطاف‌پذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان‌قیمت، کمک شایانی در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته و به عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه ملی اطلاعات نقش‌آفرین باشد.
ارتباطات ماهواره‌ای به عنوان تکمیل کننده حلقه ارتباطات زمینی در مناطقی که امکان ارائه خدمات ارتباطات زمینی وجود ندارد و یا مقرون به صرفه نیست، همواره مورد توجه بوده است. با توسعه ارتباطات زمینی و استفاده از تکنولوژی‌های مختلف ارتباطات بی‌سیم، همواره استفاده از ارتباطات ماهواره‌ای دست‌خوش چالش‌های متفاوتی بوده است. با اینحال به دلیل ویژگی‌های خاصی نظیر راه‌اندازی سریع، عدم وابستگی به زیرساخت‌های زمینی و انعطاف‌پذیری بالا، همواره ارتباطات ماهواره‌ای جایگاه ویژه‌ای برای ارائه خدمات ارتباطی در شرایط و مناطق خاص داشته است. یکی از اهداف ارتباطی بشر این است که بدون وابستگی به موقعیت فیزیکی و به راحتی در هر نقطه از جهان امکان ارتباط برایش فراهم باشد. آینده ارتباطات ماهواره‌ای و روند تکنولوژی در این حوزه به سوی ایجاد شبکه‌های با پوشش جهانی می‌باشد. در این راستا ارائه خدمات ارتباطات متحرک ماهواره‌ای در مسیرهای بین‌المللی حمل و نقل دریایی و هوایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی تاخیر، پهنای‌باند پایین و هزینه بالا در ارتباطات ماهواره‌ای به عنوان نقاط ضعف این نوع ارتباطات در مقایسه با سایر انواع ارتباطات مطرح بوده است که باتوجه به پیشرفت‌های تکنولوژی و ارائه خدمات ارتباطی از طریق ماهواره‌های مدار پایین(LEO[1]) جهت دستیابی به پهنای‌باند بالاتر و تاخیر کمتر از طریق ایجاد منظومه‌های[2] ماهواره‌ای در آینده نه چندان دور این ویژگی‌ها بسیار بهبود پیدا خواهد کرد بطوریکه این خدمات به سادگی و با قیمت مناسب در دسترس عموم مردم خواهند بود.
یکی دیگر از حوزه‌های پرکاربرد ارتباطات ماهواره‌ای، ایجاد بستر ارتباطات اینترنت اشیا می‌باشد که به سرعت در حال توسعه می‌باشد. در این حوزه با استفاده از ماهواره‌های بسیار کوچک و ارزان قیمت، خدمات ارتباطی بسیار ارزنده‌ای در حوزه‌های مختلف از حمل و نقل و کشاورزی تا نفت و گاز ارائه می‌گردد.
از طرفی در مسیر توسعه ارتباطات زمینی با تکنولوژی‌های مختلف و روی آوردن مشتریان حوزه‌های بانکی و سایر حوزه‌هایی که از ارتباطات ماهواره‌ای به عنوان ارتباط پشتیبان استفاده می‌کردند، به ارتباطات زمینی به دلیل بالا بودن هزینه ارتباطات ماهواره‌ای، شرکت فن‌آوا ماهواره از سال 1400 به بازار ارتباطات متحرک ماهواره‌ای ورود کرده و تمرکز خود را با شروع ارائه خدمات متحرک دریایی در این حوزه قرار داد.
در سال 1401 نیز هدف اصلی شرکت فن‌آوا ماهواره توسعه ارتباطات متحرک ماهواره‌ای در حوزه دریایی و ایجاد بسترهای لازم برای ارائه بخشی از اینگونه خدمات از طریق تلپورت و هاب داخلی می‌باشد. علاوه بر توسعه خدمات ارتباطات متحرک دریایی، شرکت فن‌آوا ماهواره قصد دارد با ایجاد زیرساخت‌های لازم در حوزه ارتباطات متحرک ریلی و خودرویی نیز شروع به ارائه خدمات نماید. همچنین توجه به ارائه خدمات ارتباطات متحرک هوایی به عنوان بخش مهمی از بازار آینده ارتباطات ماهواره‌ای مد نظر شرکت فن‌آوا ماهواره می‌باشد.
همکاری در ایجاد اپراتور ماهواره بومی یکی دیگر از مواردی است که شرکت فن‌آوا ماهواره در سال آینده به دنبال آن می‌باشد.
همچنین با توجه به تغییرات انجام شده در پروانه SAP و امکان ارائه خدمات مختلف ارتباطات ماهواره‌ای توسط دارندگان پروانه، شرکت فن‌آوا ماهواره اقدام به ایجاد همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حوزه‌های دیگر نظیر GMPCS و منظومه‌های ماهواره‌ای خواهد نمود.
اسد وکیلی- معاون کسب و کار شرکت فن آوا ماهواره
[1] Low Earth Orbit
[2] None Geostationary Constellations
